جستاری در اوضاع برگزاری یا لغو شدن کنسرت های موسیقی این روزها
فکر کنم «دمای تغییر حالت» را اکثرمان دیگر فهمیده باشیم. یعنی همان دمایی که در آن جسم در معرض حرارت، دچار تغییر حالت می شود، ولی درجه ی حرارت آن بالا نمی رود. بگذارید کمی بیشتر شرحش دهم تا اگر دوهزاری بحث جا نیفتاد، لاجرم با این توضیحات جایش انداخته باشم.
اگر داخل سماوری که روی اجاق گاز گذاشتیم تا آبش را جوش بیاوریم، دماسنجی بگذاریم و روی ستون مدرج آن دقیق شویم، خواهیم دید که ارتفاع ستون گُلی جیوه بالا می آید و بالا می آید و آب داخل سماور هم قُلقُل می کند؛ تا اینکه ستون گلی همارتفاع عدد 100 درجه ی سانتی گراد می شود و از آن پس قلقل ادامه می یابد، اما ستون روی 100 میخکوب باقی می ماند. این وسط حرارت اجاق دارد صرف تغییر حالت مایع داخل سمار به حالت گاز می شود، اما درجه ی حرارت همان 100 باقی می ماند. این اوضاع خیلی شبیه اوضاعی است که در دماسنجی جامعه توسط بعضی از ماها انجام می شود.
چطور؟
خب وقتی از فلان مسئول فلان اداره ی مرتبط با امور اجتماعی می پرسند در زمینه ی امورات اجتماعی مرتبط با شما، احوالات جامعه چگونه است؟ آن فلانی می گوید جامعه در کمال آرامش و متانت در نسبت با آن امر اجتماعی است؛ خب پس همه چیز روبراهست. بعد، آن پرسنده ی محترم هم در کمال خرسندی مخابره می کند که طبق گفته ی فلان مسئول، اوضاع جامعه در فلان امر اجتماعی در یک تعادل نیک قرار دارد، لذا الحمدلله از اوضاع خوبمان.
این می شود یک تحلیل اجتماعی تخصصی، ماخوذ از رفرنسی تخصصی؛ یعنی ماخوذ از بیانات گهربارانه ی فلان مسئول متخصص.
اما اگر شما مخاطب باریک بین که لااقل علوم راهنمایی یا شیمی دبیرستان را گذرانده باشید، با چشمانی گِرد شده به این تحلیل نظر خواهید افکند. لابد در دلتان خواهید گفت که فلان مسئول آیا علوم راهنمایی یا شیمی دبیرستانش را فراموش کرده که اینطوری اوضاع را تحلیل می کند؟!
منِ علوم راهنمایی گذرانده به این تیپ مسئول خواهم گفت «مسئولِ دماسنج نابلد». یعنی احتمالا اگر به این مسئول یک سماور روی اجاق گاز نشان بدهیم که دارد قلقل می کند، اما دماسنج داخل آن روی 100 درجه متوقف شده است، این فلان مسئول یا خواهد گفت دماسنجتان خراب است، یا این قلقل ها مشقی است و طبق دانش های اندوخته در ذهن فرهیخته ی بنده، شواهد از اوضاعی غیر قلقلی حکایت می کند.
از فلان مسئول بگذریم و برسیم به گفتگو با مخاطب اندیشمندِ علوم راهنمایی خوانده ای چون خودم و خودتان! ما که می فهمیم در خیلی از مسائل امروز جامعه، آرامش، حاکی از بر وفق مراد بودن اوضاع در آن امر نیست. چه بسا این آرامش، همان دوره ی گذار از یک حالت به حالت دیگر در آن امر باشد، و چه بساتر اینکه این آرامش، چیزی از جنس همان آرامش قبل از طوفان باشد.
خب با این توصیفات برگردیم به عرصه ی موسیقی در جامعه. چند سوال را مطرح می کنم و مابقی بحث را موکول می کنم به یادداشت « مسئولِ دماسنج نابلد (2)».
1- این روزها ضریب نفوذ موسیقی در بین توده ی مردم دور و برمان چگونه است؟
2- جنس موسیقی که از رهگذر هنذفری های داخل گوش دور و بری هایمان دارد در سمع ایشان ورود پیدا می کند چه جنسی است؟
3- آیا فلان مسئول متولی در فلان امور اجتماعی، ضریب نفوذ و جنس موسیقی که در سوالات بالا ازآن یاد شد را می فهمد؟
4- این بالا و پایین پریدن های علی الظاهر ناهمگون مخاطبان کنسرت ها با تحلیل اجتماعی آرامش نمای فلان مسئول چه نسبتی دارد؟
5- با این تفاسیر دم خروس (بخوانید بالا و پایین پریدن های علی الظاهر ناهمگون مخاطبان کنسرت ها) را باور کنیم یا قسم حضرت عباس (بخوانید تحلیل اجتماعی آرامش نمای فلان مسئول)
